Deha Ve Delilik Arasında Seyreden Bir Hayat: Azil - Hakan Günday

Kitabın Adı: Azil

Kitabın Yazarı: Hakan Günday

Kapak Tasarımı: Yavuz Korkut

Kapak arkasındaki fotoğraf: Selen Özer

Basım: 1.Basım 2007 

Yayınevi: Doğan Kitap

Deha ve delilik arasında  seyreden bir hayat..

" Azil, Türkçe'de azletmek, görevden almak, Arapça'da ise hamileliği engellemek adına kadının haricine boşalmak manasına geliyor. Kitapta geçen “Asil yaşayan adil ölmez’’  sözü de  her şeyi açıklıyor. Kitap " Asil'in Mektubu "  başlığı  ile açılıyor, okuyucuya kitabın başında şöyle sesleniyor Hakan Günday. 

" Bu cümle, yazmayı öğrendiğimin kanıtıdır. Bu cümleyse okumaya devam ettiğinin kanıtı. Birlikte, iki kanıtı olan bir suç işleyeceğiz. Bir hayata son vereceğiz. Ancak korkma. Doğum yeri belli olmayan ölümün serpilişi o kadar yavaş olacak ki ölenin kim olduğunu anlamayacaksın. İşlediğin bir suçtan ötürü, belki de ilk kez pişmanlık duymayacaksın. Belki de o gün geldiğinde bir hayata vermenin suç olmadığına inanacaksın."  

Hakan Günday kitabın başından itibaren okuyucuyu varlık-yokluk arasında yolculuğa çıkarıyor, umutsuzluk koridorlarını açıyor okuyucuya, ve aslında " benimle savaşma kaybeden yine sen olursun " diyor. Okuyucuyla konuşuyor bir nevi, bazen de okuyucuya ders veriyor. Bu ders felsefi bir öğreti aslnda, çünkü söylediği her sözcükte biraz felsefi anlam çıkarıyorsunuz kendinize. Bu bildiğiniz üzere Asil'in mektubu. Ve burada seslenilen her ne kadar Asil olsa da her birimizin içinde birer Asil olmadığını kim söyleyebilir? Tam buralara temas ediyor Hakan Günday. Sorgulayıcı cümlelerinin ardından Hakan Günday hikayeye başlıyor. Hikayeye başlamadan önce kitaptan Asil hakkında bir alıntıya yer vermek gerekir. 

“ Asil, kendini daima iyileştirmeye çalışan, ancak çok hasta olan bir çocuktu. İnsanlardan korktuğu için de kimse ona yardım edemedi. Ne ailesi ne de doktorlar. Nörolojik ilaçlar ve başına yapıştırılmış elektrotlarla geçirilen yirmi dört saatlik gözlem testleri. Sayısız doktor tarafından telaffuz edilen epilepsi kelimesi ve sonrasında gelen “ Ne yazık ki araştırılmaya devam edilen bir konu. Epilepsi çeşitleri, tıp için hala aydınlatılmamış bir oda” cümleleri. “

Asil, insanları  çok takan bir yapıya sahip değil.  Çok düşünüyor ve sorguluyor. Olması gerekeni yapıyor. Ailesiyle küçükke sorun yaşadığı için küçükken kafasında silahın patladığını hisseden bir karakter Asil, bir o kadar da beyni yanmış biri. Silahın kafasında patladığını hissettiği günden beri Asil bu durumda. İçerek kendini biliyor, yazmanın tek çıkış yolu olduğunu düşünüyor ve bunun yanında tevasinin sadece ölümden ibaret olduğunu düşünüyor. Yalnız olmadığını düşünüyor, bir de ikizi olduğunu düşünüyor. Her şey bir patlamayla başlamış ve bu doğrulanmıştı. Bu patlama bir sorunun habercisiydi. " Patlama" cümlesiyle başlayan paragraftan itibaren Hakan Günday, insanoğluyla ilgili yerinde tespitler yapıyor. Hepsi gerçekçi, yaşamın içinde olan şeyler. Sevgiye, aile kavramına, içimizdeki benlikleri anlatıyor bize. Bunu anlattıktan sonra insanoğlunu felsefi şekilde sorguluyor, bu süreçte aforizmalar akıp gidiyor. Kitabın ilk 50 sayfası bir felsefe kitabı havasında ilerliyor, sonrasında başka bir havaya bürünüyor. 

Hakan Günday, ilk 50 sayfada felsefi sorgulamalar yaptıktan sonra Asil'in hikayesini " Asil'in Silahı " ile başlatıyor. Günday, Asil'in ailesiyle yolculuğuna çıkartıyor okuyucuyu. Bu yolculukta bir çok acıya tanıklık ediyoruz. Ortada bir suçlu var, bu da Asil'in ailesinden başkası değil. Bedelleri ödetilmesi gereken kişiler de onlar. Bazı sözler de Hakan Günday öyle oynuyor ki ilk başta köşeye sıkışıyoruz ve sonrasında kurtuluyoruz. Bir süre sonra da acımanın geçerli olmadığı kitap sayfaları arasında geziniyoruz. " Asil'in Yıllığı" bölümünde Günday evden çıkıp ayrılan yeteneğini konuşturan Asil karakterine yöneliyor. Burada anlatılan Asil'in başka insanlardan farklı olduğu. Asil, bir öngörücü ve yaptığı ciddi bir iş. Aynı zamanda epilepsi hastası. Nöbetler geçiriyor, deli raporu alıyor aynı zamanda ciddi bir işi var. Deha ve Delilik arasında bir hayat sunuyor Hakan Günday bize. Asil'in zihninin doruklarını yaşatmayı amaçlıyor Hakan Günday. 

" Asil'in Stan Smith'leri " ile devam eden  roman  Asil'in gerçek hayatıyla tanıştırıyor bizi. Aykırı bir karakter olduğunu öğreniyoruz, sadece bu bölümde değil " Asil'in Silahı " bölümünde de buna rastlamıştık. Asil bu bölümde  Aklından ve bedeninden başa hiç bir şeye sahip olmadığını düşünüyor. Dünyayı ve hayatı reddetmeyi öğreniyor. Hakan Günday romanın başından itibaren müthiş bir karakter ortaya çıkarıyor. Karakteri izledikçe karakterin dünyasına girmeniz kaçınılmaz oluyor. Asil,  Miras bırakan değil miras yaratan olmak istiyor. Öğrenemiyor, anlayamıyor, gelişemiyor ve büyümüyor, kurtuluşa inanmıyor.  Annesine ve babasına acımasız davranıyor. Anne ve babası Asil’in farklı olduğunu düşünüyor.  Çoğu kişi onun öyle olduğunu düşünüyor. Bazı şeyleri hafızasında tutamıyor Asil  ,Tanrı’ya inanmıyor. Tanrıyla ilgili düşüncesini şöyle açıklıyor Asil;  

“Kimse kurtulmayacak çünkü tanrının tanrısı yoktur. Biz ona inanıyoruz ama o bize inanmıyor.’’

Hakan Günday, insanoğluna kitap boyunca umutsuzluk aşılıyor. Yazıda da bahsettiğim gibi varlık/yokluk arası bir yolculuk söz konusu . Hakan Günday, kitapta kahramanı üzerinden " İnsanın amacı ve varlık nedeni, yaratarak yok olmaktır " diyor. Hiçlik üzerine de tespitler yapılıyor karakter hakkında, o karakter şöyle anlatıyor bizi bize. 

“ İnsanın ait olduğu yer hiçliktir. Hayatın ve dünyanın ulaşamadığı yer olan hiçlik, insanın son evidir. Hiçlik içindeki insan, yani Ben, varlıktır.”

" Asil'in Yokavarı " bölümünde Hakan Günday sayesinde " Yokovar " diye bir kavramdan haberdar oluyoruz, bu daha doğrusu bir olgu. Hakan Günday bu olguyu şöyle özetliyor;  “ Yaratarak yok olmak, düşüncenin kendi ısısıyla erimesidir. yaratarak yok olmak, ışığın, yoğunluğunun artması sonucunda patlayarak evrene yayılmasıdır. bu süreç, "yokavar" adını taşır."  Bunu çözdüğünüzde kitabı anlama konusunda mesafe katediyorsunuz. 

Asil, Nihilizmin temsilcisiydi karakter olarak. Vatansız,toplumsuz,ailesiz ve kişiliksiz. Asil ilk romanını yazdı. Bir süre sonra diğer romanını yazdı, bu romanının adını,AZAT koydu. Birinci kitabından sonra ikinci kitabıyla ilgili yayınevinin aradığı müjdesini annesi verdi Asil'e. O andan itibaren Asil annesine sarılıp ağladı.  Hakan Günday, bu bölümde hem Asil'in kitap yazma sürecinden bahsediyor, bu süreçle birlikte Din felsefesi altında sözler sarf ediyor. Her biri Tanrı karşıtı. Tanrı Ve İnsan benzetmesine dair çok kelime var oluyor. Bunu yazarken kurguyu ustaca oturtuyor. 

Kitabın en etkileyici kısımlarından biri Asil'in müşterilerine Kural danışmanlığı yaptığını sandığı zamanlara geri dönme sayfaları. Diyaloglar olsun, Hakan Günday'ın kelimeleri ve kurgusu bir solukta okutmayı başarıyor, ama geçen sayfalarda Hakan Günday yer yer okuyucuyu zorluyor. Bu sayfalarda Asil'in kural danışmanlığıyla değil medyum haliyle tanışıyoruz, tanıştıransa kendisini müşteri olarak tanıtan bir kadın. Hakan Günday'ın kelimelerini okudukça Dehalık Ve Delilik arasında gitmemiz kaçınılmaz oluyor, kelimeleri öyle yerleştiriyor ki  sadece kitabın bu bölümünü okusanız bile zihninizi zorlamaya yetiyor. Zihninizi öyle zorluyor ki okuduğunuz sayfayı bir daha okumak zorunda kalıyorsunuz. Asil kendini kısaca şöyle özetliyor;

-Kendinizden söz eder misiniz? Asil yaşayan kimdir - Asil yaşayan bir delidir. Anımsamadığı için geçmişi önemsemediği için geleceği yoktur 

İnsanlıkla ilgili acımasız gerçekleri Hakan Günday yüzümüze şöyle vuruyor;

“   Savaşlar, ihanetler ve yalanlar insana aitti. Ve pişmanlık ya da komşunun hayatını eleştirmek, iyi olmaya yetmiyordu. Hiçbir şey iyi olmak için yeterli değildi. Çünkü dünya ve insan eti, iyilikten yoksundu.”

Hakan Günday bununla kalmayı Tanrı, Devlet, İnsanlık,Aile  arasındaki sözlerini esirgemiyor, şöyle diyor;

“İnsanlığın sonu, din ve devletin yaratıldığı gün gelmiştir”

“ Kaygan derili bir insan olarak hiçbir şey tarafından tutulamam. Tutulmam için üzerime, derimin kayganlığını yok eden kavramlar sürmeliyim. Bunların ilki de ailedir. Aileye bulanmış her insan, bir gün Devlet ve Tanrı’yla yaşamak zorunda kalır “ 

Kitaptaki karakterlerimizden Gonca'nın Asil'e inanmaması bir süre sonra Gonca'ya pahalıya patlıyor, çünkü gerçekten de Asil  Gonca'ya dair her şeyi biliyor, Gonca'ya raporlar hazırlıyor.  Bu raporu sadece Asil bilebiliyor, çünkü böyle bir zekaya sadece Asil sahip. Bu bir ölüm raporu, sadece ölüm raporundan ibaret değil. İçinde fahişelik de var, sefalette var, yalnızlık da... 

" Azil " in en etkili ve can alıcı yeri kitabın bitmesine ramak kala Yahya karakterinin içindeki Asil'le tanışma kısmı. (Bu bölüme Asil'in Kural Danışmanlığı yaptığı bölümle birlikte Medyumluğa geçiş sürecini de ekleyebilirim)  Bu bölümdeki diyaloglar, kelimeler her biri can alıcı, her okuduğumuzda beynimizdeki Asil sayısı artıyor. Bu bölümü okuduğunuzda transa geçmeniz kolay olduğu kadar zor oluyor. Çünkü kelimeler akıcı bir şekilde ilerliyor, ve aynı kelimelere dönmek zorunda kalıyorsunuz. Daha önceki bölümlerde sıkılabileceğiniz yerler varken, bu bölümlerdeki karakterin ağzından dökülen kelimeler size bir filmin ilk sahnesini ve son sahnesini açıp/kapatır gibi oyun oynuyor. Bu oyun dehalık ve delililik arasındaki bir süreç. 

Hakan Günday kitap boyunca bir sorgulama içinde. " Azil" de  Deha ve Delilik arasında seyreden bir hayat sunuyor. Zihinlerle ilgili sorgulayışlar, yokoluş sembollerine dair işaretler, umutsuzluk ve bir çok mesaj yer alıyor kitabın içinde. Kitap içinde de okuyucu devamlı sorgulama peşinde oluyor. Romanın dili sorgulamaya yakın olduğu için felsefi sözler romanın içine sıkıştırılmış durumda. Bu sözler yer yer okuyucuyu sıksa da bu Hakan Günday kitaplarında karşılaştığımız bir durum olarak karşımıza çıkıyor. Asil  kitap bitmeden işlediği suçu şöyle anlatıyor

" Zihnimden asla atamayacağım bir suç işledim ve onunla birlikte öleceğim. Bir suçla gömüleceğim. Bu yüzden, bilgi, yetenek ve düşüncelerimi harcayarak yaratmak ve yarattıkça yok olmak artık olanaksız. Ben, bir ayağı iskelede, diğeri demir alan bir teknenin güvertesinde olan, parçalanmaya yüz tutmuş bir aptalım. Her zaman olduğum gibi. Benimle tanışanların kendilerine bile itiraf edemedikleri, ama hissettikleri gibi bir aptalım. "

Daha sonrasında Asil ölüme yakın olduğunu, bu ölüme yakın olduğunu şu sözlerle devam ettiriyor ve Asil'i biz bu sözlerle hatırlayacağız. 

"Eve dönüp annem ile babamı öldüreceğim. Sonra da kendimi. Bu acı, korkunç. Bu acı felaket. Bu acı,benim sonum. Bu acı, benim her şeyim! Senin yanına gelmeyeceğimi biliyorum, sevgilim. Ama sensiz burada kalamam. Ölünce nereye gideceğim umurumda değil. Ya da nerede kalacağım! Tek isteğim, ölmek. Ama önce annemi ve babamı öldürmek. Çünkü onlar dayanamazlar. Kim dayanabilir ki, çocuklarının ölüm acısına? Kimse! Hiç Kimse! Onlara bu acıyı çektiremem! Ben, bu acıyı kimseye çektiremem! Seninle buluşmak için değil sevgilim, sensiz yaşayamadığım için kendimi öldüreceğim..." 

"Azil" nedir-ne değildir diye merak edenlere kitabın son sayfası cevap veriyor

" Azil, Türkçe'de görevden almak, Arapçada, hamileliği engellemek uğruna , kadının haricine boşalmak anlamına gelir. Asil, görevden alınmış ve insanlığı döllememesi için , dışına terk edilmiştir. Çünkü, kendisine sunulmuş olan bilgi, yetenek ve düşüncelerin ağırlığından zihni kapanan ve delirmiş olan milyonlarca haberciden biridir. Delirenlere, affedilmez ve terk edilir. Bu da suçu olmayan bir insana verilebilecek en büyük cezadır. Deliren habercilerin sonu, intihar değilse, linçtir. Benzersiz zihinlerini yönetmeyi öğrenip, hayatta kalanlarsa peygamber olarak bilinir. Milyonlarca olasılıktan, sadece biri gerçektir. Milyonlarca doğumdan, sadece biri Asil'dir. Milyonlarca Asil'den , sadece biri Yahya'dır. Milyonlarca görevliden sadece biri, görevi yerine getirir. Milyonlarca dölden sadece biri kutsaldır. " 

“ İnsanlık tarihi, kutsal olanları anlatır. İnsanlık tarihi, doğurtanları anlatır. Tarih, insanlık rahmine düşmüş peygamberleri anlatır. Çünkü hepsinin laneti aynıdır: Düşünmek. Çünkü hepsinin alınyazısı aynıdır. Düşünüyorum, öyleyse, varlığımı yok edebilirim. “ 

 " Azil " Hakan Günday'ın en zor kitaplarından biri, öyle zor ki bu kitabı bir günde bitirebilmek zor bir ihtimal. Çünkü her okuduğunuzda kendi içinizde Yeni Asil'ler yaratmanız  ve her bölümde geriye dönebilmeniz mümkün. Emrah Serbes'in Hikayem Paramparça kitabını anımsayacak olursak " Galip'in Hikayesi" kısmını bütün olarak ele almamız gerekir, çünkü kitabın genelinde çoğu bölümden sadece bir hikaye sizi allak bullak edebilir. İşte o bahsettiğimiz O hikaye de Yahya'nın Asil olduğu, Asil'in ise Yahya olduğu hikayeyle eş değer Galip'in Hikayesi. Kısacası bu romanda kendi kendinize yeni Asil'ler yaratmanız sizin elinizde. Sakın ola ki kitabın 50 sayfasını okuyup felsefi tanımlamalardan sıkılıp kitabı çöpe atmayın! Yahya karakteriyle tanıştığınızda neden böyle dediğimi daha iyi anlayacaksınız!  

Okurken Altını Çizdiklerim

“ Bu cümle, yazmayı öğrendiğimin kanıtıdır. Bu cümleyse, okumaya devam ettiğinin kanıtı. Birlikte, iki kanıtı olan bir suç işleyeceğiz. Bir hayata son vereceğiz. Ancak korkma. Doğum yeri belli olmayan ölümün serpilişi o kadar yavaş olacak ki ölenin kim olduğunu anlamayacaksın. İşlediğin bir suçtan ötürü, belki de ilk kez pişmanlık duymayacaksın. Belki de o gün geldiğinde, bir hayata son vermenin suç olmadığına inanacaksın” – sf 13

“ Tek başına işlenen suç bir göktaşıdır. Sırtında sadece sahibine yer vardır. Ancak suç, var olan en güçlü tutkaldır. Suçun işlenmesinde payı olanların her biri, birbirine yapışır.. Her ne kadar birbirlerinden kaçmaya çalışsalar da suç çekimi onların ayrılmasını engeller. Sanıldığı gibi suçun işlendiği yere değil, birbirlerine dönerler. Çünkü suç güvenli ve güvenilir değildir. Güvensizlik, yirmi dört saatlik gözetimler gerektirir. Suç ortakları birbirini gözetler. Bu yüzden, sen ve ben bir suçla yapışacağız. Tutkalımız ne dostluk ne de aşk; güvensizlikten delirmemek için yalnız kalana kadar ortaklarının birbirlerini öldürmeye çalıştıkları suç” –sf 13

“ Beni sadece fotoğraflardan tanıyorsun. Sadece nasıl göründüğümü ve objektife nasıl baktığımı biliyorsun. Ama  neler düşündüğümü ve neler hissettiğimi bilmene olanak yok. Beni anımsaman olanaksız. Resimli romanlara benzediğine emin olduğum rüyaların bile benim anımsamana yetmez. Çünkü kimsenin anımsamadığı ve dönmediği bir yerdeyim. Bu yüzden kendini yorma. Nasıl olsa bu satırları okudukça kimin yazdığını unutacaksın. Sen mi, ben mi? Ne fark eder? Hiçbir şeyin fark etmediğini öğreneceksin. Sadece daktilo harfleri. Hepsi o kadar. Ne el yazısı ne imza ne de bir kimlik. Suç işlemek için hiçbirine gerek yok. Yok olacak bir varlığın varlığı yeterli. Gerisi ağaç, apartman, sokak.” -sf 14

“Çünkü kim olursan ol bana dönüşeceksin. Bittiğin an başlayacağım. Sana, yaratarak yok olmanın anlamını ezberleteceğim. Kendinle ve hayatınla vedalaş. Okuduklarını reddetmeye çalışsan bile belleğin sana ihanet edecektir. Gözlerinden girip zihninden çıkan her bilgi, sahip olduklarından birini yok edecek. Benimle savaşma. Çünkü kazanırsan kaybedersin. “ -sf 14 

“ Mahkum olduğum şartların kolay olduğunu sanma. Sürekli kaçıyor, gizleniyor ve yalan söylüyorum. Bunlar, hayatta kalmamı sağlıyor. Her ne kadar hayatta kalmanın bedeli ölüm olsa da şimdilik bu kadarını ödeyebiliyorum… “ -sf 15

“ Sana nasıl ulaştığımı ve kim olduğumu bir gün öğreneceksin. O gün gelene kadar bunları düşünmemeye çalış. Sahip olduğun bütün fotoğrafları bulmak için eşyalarını altüst etme. Sadece oku. Oku ve zamana bırak. Sayesinde var olduğumuz zamanın seni taşımasına izin ver. Unutma ki zaman gidecek yeri olmayanların evidir. “ –sf 15

 “ Sevgi, tırmananları birbirine bağlayan bir halattı. Biri düşerse diğerlerinin hayatta kalması  için halatın kesilmesi gerekiyordu. Ancak sevgi, kesilemeyecek kadar kalın bir halattı ve sonunda herkes düşerdi. Aptallar sevdikleriyle düşer, kötüler sevdiklerini aşağı çeker. “- sf 19

“ Yaşadığı son günü okuyarak geçirecek ve anlayıp anlamadığını kimse umursamayacaktı. Yalnızken , aptallık da, kötülük de yok oluyordu. Yalnızken korku yoktu . Bu yüzden ölmeliydi. Yalnız kalabileceği bir yere gitmek için. Bu dünyada olmayan bir yere varmak için intihar etmeliydi. “ – 19

“ İçinde doğduğun evi tanımak zorundasın. Patlamanın  geçmişi yok ettiğini bilmelisin. Patlama öncesindeki hiçbir davranış ve düşüncenin sonucu yoktur. Kuralların doğum tarihi, zamanın başlangıcıdır. Zamanın başlangıcıysa patlama anıdır. “- sf 21 

“ Her şey bir patlamayla başladı. Ancak patlayan neydi? Neden patladı ve bir patlama olması gerekli miydi? Binlerce ve Binlerce soru. Azınlıklar , ne etnik ne dinsel ne de renklere ilişkin olanlardır. Yeryüzü ve dışındaki tek azınlık yanıtlardır. Her şeyi ve herkesi sorular yönetir. Evren nüfusunun çoğunluğu sorulardan oluşur. Soru ve yanıtların nadir evliliklerinden doğan melezler de bildiklerimizdir. Melezlerin ışığı neyi aydınlatıyorsa onu görürüz. Gerisi karanlıktır. Hiçbir gözün alışamayacağı kadar karanlık. El yordamının bile kör kaldığı karanlık. Kabul etmen gereken ilk gerçek de, doğumunda gözlerinin kapalı olduğudur. Hayata karanlıktan geldiğini bilmelisin. Ana vatanın karanlıktır. Karanlığın kuralları yoktur. Karanlığın tarihi yoktur. Gözlenebilen tek hareket, karanlığın dışına düşendir. Sadece karanlığın dışı kurallara sahiptir.” – SF 21

“ Kurallar, buluşmaların gecikmesini yasaklar. Kurallar, karanlığın dışındaki hareketin kimlik bilgileridir. Kurallar, onların varlığını bilmeyenlere kadar, diğerleri için pusuladır. Önce varlıklarını kabul etmen sonrasında da onları tanıman gerekir. Bedenli ya da bedensiz, her şeyin ve herkesin boyun eğdiği kurallar yaratıcılığın sınırlardır. “- sf 21

“ İçinde doğduğun evi tanımak zorundasın. Patlamanın, geçmişi yok ettiğini bilmelisin. Patlama öncesindeki hiçbir davranış ve düşüncenin sonucu yoktur. Kuralların doğum tarihi, zamanın başlangıcıdır. Zamanın başlangıcıysa patlama anıdır. Hala içinde yaşıyor olsan bile, doğduğun evi asla tanıyamadığını biliyorum. Üzerindeki çelik ve cam tabutların, kentin kalbinden uzaklaştıkça ahşap ve taş kundaklara dönüştüğü uzun caddenin sonunda, bütün sokak sularının döküldüğü denizin kıyısında sessiz bir ev. Sessiz ve kalın duvarlı bir ev. Sessiz, kalın duvarlı ve vestiyerine oksijen asılan bir ev. Nefes almadan önce düşünülen bir ev. Cennet broşürlerinin tuvalet kağıdı olarak kullanıldığı bir cehennem. Her şeyin ve herkesin mükemmel olduğu bir ev. Kusursuz odalar, kusursuz halılar, kusursuz kusurlar. Hiçbir şeyi seçmedikleri için boş vicdanlı sakinlerinin mutlak mutlular olduğu bir ev. “ –sf 21

“ Tek kuralın ev olduğu bir ev. Doğduğun ev. Doğumevin. Ancak doğmayabilirdin. “ –sf 21

“ Baban seni istemedi. Baban, ikinin üç olmasını istemedi. Baban seni öldürmek istedi. Nedeni basitti. Her doğumun bir bölünme, her bölünmenin de güç kaybı olduğunu düşünüyordu. Güç kaybı mutlak durağanlığı bozacak ve denge sonsuza dek yok olacaktı. “- sf 21

“ Böylece , Tanrı’nın şeytana içini dökmesinden insan doğdu. Böylece, ışığın karanlığı delmesinden ve döllemesinden sen doğdun. Böylece sen loş oldun. Bazen aydınlandığını Bazen de karardığını sandın. Ancak hangisinin sen olduğuna asla karar veremedin. Ne kötüsün, ne de iyi. Her şeyi düşünebilir, her şeyi hayal edebilir, ancak sadece seçtiklerini gerçekleştirebilirsin. Düşünce şeytandan, davranış Tanrı’dandır. Hangi düşüncenin davranışa dönüşeceğine karar verense insandır. “ – sf 22

“ Anlıyordu. Anlayabiliyordu. Okuduğu cümleleri anımsıyor , neden ve sonuçları eleştirebiliyordu. Çünkü yalnızdı. Yalnızken normaldi. Baskının olmadığı yer ve zamanda kendisiydi. Baskı, insan anlamına geliyordu. Dolayısıyla kimse onu gerçekten tanımıyordu. Kimse şu an okuduğunu anlayabildiğine tanıklık etmiyordu.” –sf 25

“ Tanıdığı herkes kahramandı. Hayat kahramanları. Belki başkalarının değil, ama kendi hayatlarını kurtaran kahramanlar. Bir dünya dolusu Süpermen.Telefon kulübelerinde pelerinlere bürünüp caddelere dağılan kahramanlar. Şimdi onlardan biri gibi hissediyordu kendini. Tek fark, telefon kulübesinden çıkamamasıydı. O sadece orada kahramandı. Tek korkusu telefonun çalması olabilirdi, ama olasılığın düşüklüğü sakinleştirici düzeydeydi. Yalnızca telefon kulübesinde kahraman olabilen, siyah takım elbiseli ve yalnız bir Süpermen. Kulübeden çıkıp sıradan bir aptala dönüşmek istemiyordu. Suçladı. Herkesi. Kendini. Yalnız kalmadığı için. Yalnız bırakılmadığı için. Yanında daima insanlar olduğu için. Ve onların yanında daima aptal ve kötü olduğu için. Baskıya dayanamadığı için. Baskıdan nefret ettiği için. Bedeninde ve ruhunda bu kadar delik olduğu için. Ve o delikler başkalarının düşüncelerinin geçebileceği genişlikte olduğu için” – sf 25

“ Babamın doğmamı istememesinin nedenini biliyorum. Annemin kimseyi ve hiçbir şeyi sevmemesinin nedenini de biliyorum. Onları anlıyorum. Onları tanıyorum. Ama ne yapabilirim? Ne yapabildim? Ben bir aptalım. Bir aptal ne yapabilir? Sadece ağlar. Sadece kırar ve döker. Kimse beni sevmek zorunda değil. Kimse benim akıllı ve iyi olduğumu düşünmek zorunda değil. Ben hastasyım. Tedavim yok. Tedavim Ölüm. Beni benden başka kimse kurtaramayacak “ –sf 26

“ Doğdun. İki yıl sekiz ay geçti. Düşünmedin, Konuşmadın. İki yıl sekiz ay sonra bir patlamayla uyandın. Kafatasının içi  o kadar sıcaktı ki aklın alev aldı. Mükemmel bir alev. Muhteşem bir yangın. Düşündün. Ama konuşmadın. İlk düşüncen geldi. Sonra ikincisi. Sonra da devamı.” – sf 27

“ Herhangi bir düşünce, karşıtıyla karşılaştırsa özgün halinden eser kalmaz. Karşıtından mutlaka etkilenir ve değişir. Bu da yok olduğu anlamına gelir. Aynı zihindeki karşıt düşünce baskısına çelişki denir. Zihin, çelişki karşısında birbirini parçalayan düşüncelerini ölümlerini terk etmek zorundadır ve üççü düşünceyi üretmelidir. Zihin, yok olanların bıraktığı yeri üçüncülerle doldurmalıdır. Aksi takdirde karşıt düşüncelerin aynı anda yok olmasıyla boşalacak olan zihinde davranışa dönüşecek hiçbir şey kalmaacaktır.” Sf- 28

“ Bugüne kadar her şeyin söylendiğini ve her şeyin yapıldığını düşünen, ancak üretmekten vazgeçmeyen bir yaratıcıyı düşün. Bir şairi,bir yazarı ya da herhangi bir sanatçıyı. Davranışa dönüşmesine ramak kalmış iki karşıt düşünce: Üretmek ve üretmemek. Ve ikisi için de yeterli geçerlilik nedeni bulabilen bir zihin. Sence böyle bir oyun nasıl biter. Eğer birinci kural tanınmıyor ona uygun hareket edilmiyorsa sanatçı durur. Zihnindeki çarpışmanın ışığı o kadar güçlü olur ki kamaşmış gözleri perdelenir.” Sf- 29

“ Her şey söylenmiş olabilir, ama ben daha söylemedim. Ve eğer ben söylemediysem her şey söylenmemiştir. Çünkü kimse benim gibi söyleyemez. Çünkü ben tekim. Çünkü daha önce söylenmiş olanları benim gibi söyleyebilecek kimse yok. Özgürlükten herkes söz etti. Ama ben değil. Komşum da etmedi. Onun komşusu da . Ancak herkesin özgürlükten söz ettiği gün, özgürlük söylenmiş ve kapanmış bir konu olur. Dolayısıyla yaşayan bütün akılların süzgecinden geçene kadar bakir kalacak olan özgürlük düşüncesine ilişkin yaratımlar sürecektir” –sf 29

“ Çelişki seni öldürür. Çelişki işkencedir. Çelişki buz tutmuş bir göldür. Çelişki buz tutmuş gölün çatladığı andır. Çelişki, göldeki çatlağa saplanıp donmaya başlamandır. Çelişki, yardım istemek için açtığın ağzına dolan sudur. “- sf 29

“ Sahip olduğun her bilgi ve düşüncenin birer ışık huzmesi olduğunu anladın. Her birinin bölge boyu farklıydı ve sen onları ayırt edebildin. Zihninin haritasını çıkarmayı öğrendin. Hangi düşünceye neden sahip olduğunu çözdün. Ve hangi düşüncenin neye neden olduğunu görebildin. Sınırlı zihnindeki düşünce ve bilgilerin ışık yollarını gözlerin kamaşmadan izleyebildin. Kimse kendini senin kadar tanıyamadı. Kimse neyi neden düşündüğünü senin kadar iyi bilemedi. Bundan zevk aldın. Başka çaren yoktu. Başka çare aramadın. Ani yükselişin durmuyordu. Zihninin genişlemesi arttıkça hızlanıyordu. Ve sen kuralları anlıyordun” – sf 30

“ Birbirinden çok farklı gibi görünen düşüncelerin birleştiğine tanıklık ettin. Çekim gücünün sınırlarını tanıdın. Yok olmak ve yaratmak gibi düşüncelerin nasıl birbirlerine yaklaştıklarını gördün. İnsanın yarattıkça yok olduğunu anladın. Yaratıcılığın bedelinin yarattıkların kadar eksilmek olduğunu kabul ettin. Ve amacın bu oldu. Yaratarak yok olmak. Son düşüncen de yok olana kadar yaratmak” – sf 31

“ Bir insanı öldürmek, ondan nefret ettiğini düşünmenin yanında daima kusurludur. Hiçbir davranış, düşüncenin gerçek tercümesi değildir “ – sf 31

“ Ve duyguları keşfettin. Ne kadar kıskanç ve güçlü olabileceklerini anladın. Zihninde beliren duygu merkezlerinin çevresinde çekim alanları olduğunu fark edince düşüncelerine etkisini ölçtün. Herhangi bir düşünce, herhangi bir duygunun çekim alanına girdiğinde bükülüp yön değiştiriyordu. Ve sen, düşüncenin gerçek kaynağını belirlemekte yanılıyordun. “ – sf 33

“ Her zihin bir patlamayla doğar, şişer ve genişlemeye devam eder. Ancak sadece bazıları mükemmel dengeye ulaşır. Diğerleri yüksek yoğunlukları yüzünden çöker. Bu, onların sonu değildir. Bu onların kapandığı andır. Her şeye ve herkese kendilerini kapattıkları an. Böyle bir seçim yapılabilir mi? Öğreneceksin. Ancak şimdilik diğer kuralları anımsamalısın. “ – sf 40

“ Sadece korkaklar yalan söyler” – sf 57

“ Neye inanmak istersen, ona inan. Ama annem ölmeni istiyor. Ben bir geri zekalıyım , baba. Bunu unutma. Kendi babamı öldürür ,ama cezalandırmam. Kendi babamı öldürür, ama hatırlamam. Benden daha uygun bir katil var mı?Üstelik anlattıklarına göre cinayet konusunda tecrübeliyim “ – sf 68

“ Hiçbir şey geçmeyecek baba. Kimse kurtulmayacak. Çünkü Tanrı’nın Tanrısı yok. Biz ona inanıyoruz, ama o hiçbir şeye inanmıyor. Belki de tek gerçek tanrısız, Tanrı’nın kendisi. Tanrısızlık Tanrı’ya mahsus. Bu yüzden kurallarda asalet ve adalet arama! Çünkü Tanrı, ne asil ne de adil olmak zorunda. Benim gibi “ –sf 70

“ Çünkü her ne kadar hiç kimse göründüğü gibi olmasa da , herkes göründüğü gibi olmaya çalışıyordu. Rahat gibi görünüyorsan rahat olmaya çalışıyorsundur. Görüntün, hayalindir. Nadiren gerçekleşir, ama en azından çabanın hangi yöne aktığı bellidir. “ – sf 77

“ Bilmediklerimiz, bilemeyeceğimiz kadar çok… Tanrı’nın hala tanrıtanımaz bir anarşist olduğunu düşünüyorum. Ve insanın da çamurdan üretilmiş bir maymun olduğunu. İkisi bir araya gelince mutlu bir son beklemek zor. “ – sf 85

“ Artık intihar etmek aklıma gelmiyor. Her yarım saatte bir ölmeyi düşünmüyorum. Yaşlanmak böyle bir şey olmalı. Uğruna ailemi yok ettiğim ve bir zamanlar aşık olduğum kadınınsa adını bile hatırlamıyorum. Çamurdan bir maymun olmak, böyle bir şey olmalı” –sf 86

“ İçkiyi terk ettim. Herhangi bir bağımlılığım kalmadı. Ne para ,ne alkol. Oysa kapitalizmin Türkçesi madde bağımlılığıdır. Ve her madde parayla satılır. Ama ben bıraktım. Kapitalizmi de alkolizmi de . “ – sf 86

" Ancak uyarıcılara, hayat ve dünya deniyordu. Uyarıcılar, her şey ve herkesti. Böylece Asil, her şey ve herkesten nefret etti. Otuz üç kilogram olan bir beden için fazla ağır bir duygu. Ama Asil ne hissediyorsa oydu. Otuz üç kilogramlık bir hayat ve dünya nefreti. Canı yanan bir çocuğun midesinin her şeyden ve herkesten bulanması " -sf 88

  

“ Asil, hayatı ve dünyayı reddetmeyi öğrenmişti. Zihninin iki yönlü hareketi yüzünden insanlık mirasını reddetmeye kararlıydı. Miras bırakan değil, miras yaratan olmak istiyordu. Sadece dünya ve hayat bilgilerinden ayrıştırılmış bir Ben, yaratılmış ilk insanın Ben’iyle eşit olabilirdi. Ancak Asil’in hayali daha da uzağa gidiyordu. Doğumundan itibaren hiçbir uyarıcıyla karşılaşmamış olmayı, sahip olduğu sinir sisteminin, işlenmemiş bir maden gibi kalmasını istiyordu. Hiçbir biçimde hissedemediği huzurun, erişmesi çok güç bir halde gizli olduğuna inanıyor ve yanılıyordu. Çünkü böylesi bir halin gerçekleşmesine olanak yoktu. Annesinin hamileliğinin sekizinci haftasında zevk ve acıyı tanınmaya başlayan, dünya ve hayatla ilişkiye giren bir varlığın, çıplak Ben’e ulaşması bir rüyaydı. Sadece rüyada gerçek olabilecek bir hayal. İnsan, öncelikle içinden çıktığı insanla, sonrasında da hayat ve dünyayla zorunlu bir ilişkiye girdiği için, Ben, varlığı ancak sezilebilecek, ama asla kanıtlanamayacak bir düşünceydi. Belki bir insanı oksijenden ve besinlerden uzak tutmak olanaksızdı, ancak doğumundan itibaren sadece besin ve oksijenin bulunduğu bir bulutun üzerinde yaşasa, sonucun ne olacağı da belli değildi. Asil’in cahil arayışı bu yöndeydi. Bilgisizliği mutlak, ancak sezgileri olağanüstüydü. Kendini, her şey ve herkesten yalıtan insanın keşfedeceği bir Ben olduğuna inanıyordu. Böylesi bir inanca sahip olan dünya üzerindeki tek insandı. “ –sf 89

“ İnsanın ait olduğu yer hiçliktir. Hayatın ve dünyanın ulaşamadığı yer olan hiçlik, insanın son evidir. Hiçlik içindeki insan, yani Ben, varlıktır.”

“ Varılabilecek Son nokta bir noktaya dönüşmektir. Nokta mükemmeldir. İnsanın varlıktan ibaret kalması gibi. Kusursuz bir hal. İnsanın varlık nedeni, hiçliğin merkezinde var olarak mükemmel bir durağanlığa erişmek ve sonsuza kadar o halde kalmaktır. Buna, yaratarak yok olmak denir. “-sf 96

“ Asil, kendini daima iyileştirmeye çalışan, ancak çok hasta olan bir çocuktu. İnsanlardan korktuğu için de kimse ona yardım edemedi. Ne ailesi ne de doktorlar. Nörolojik ilaçlar ve başına yapıştırılmış elektrotlarla geçirilen yirmi dört saatlik gözlem testleri. Sayısız doktor tarafından telaffuz edilen epilepsi kelimesi ve sonrasında gelen “ Ne yazık ki araştırılmaya devam edilen bir konu. Epilepsi çeşitleri, tıp için hala aydınlatılmamış bir oda” cümleleri. “

“ Önemli olan, Tanrı’nın bir enstrüman yaratmış olmasıdır. İnsan denen bir enstrüman. Ancak yarattığı müzik enstrümanını çalamayan bir usta gibi, Tanrı da insandan doğru sesi çıkaramamıştır. Bu yüzden Tanrı hariç bütün güçler insanı çalmış ve özellikle de şeytan en güzel melodilerini onunla bestelemiştir. Ne bakire anneler ne de Sami ırktan gelen peygamberler mucizedir. Mucize, Tanrı’nın elini koparıp dünyaya fırlatması ve sonra da ondan geri dönmesini beklemesidir. Ancak elin, önce bir el olduğunu anlaması sonra da Tanrı’ya ait olduğunu fark etmesi gerekir. Mucize, elin ait olduğu bedene dönüşüdür. “ – sf 99

“Sonunda Tanrı sıkıntıdan patlamıştır. Buna da Big bang denir.” –sf 99

“  “ Her insanın boşluğa doğma hakkı olmalıydı. Vatansız, toplumsuz, ailesiz ve kişiliksiz olmak her insanın hakkıydı" 

Hiçbir insan, genetik ve kültürel mirasın baskısı altında yaşamaya mahkum edilemezdi. Hiçbir insan Tanrı’nın iyi olduğuna inanmak zorunda değildi. Kullanılması gereken yöntemler, kışkırtmak ve çelişkiye düşürmekti. Otoritenin tırnaklarını çıkarıp çirkin yüzünü göstermesi için kışkırtmak gerekiyordu “ Ne Tanrı, ne devlet ne de ben “ sloganını siyah bayraklara yazmanın zamanı gelmişti ve Asil bunu yapıyordu. Tanrısız Tanrı’nın çamurdan bir maymunu vardı ve bunu herkesin bilmesi gerekiyordu. Daha fazlasını umut etmemek için !” –sf 100

“ Hayat, elle tutulabiliyor, gözle görülebiliyor,kulakla duyulabiliyor, burunla koklanabiliyor, dile tat verebiliyordu. Ancak bütün bunlar, sadece saniyenin yarısı kadar sürüyordu. Oysa insan , ortalama altmış beş yıl yaşıyordu.” – sf 110

“ Her insanın hayatı ve sahip olması gereken tanrısal bilgiler farklıdır. İnsanlık, bir hayvan sürüsü olmadığına göre , tek bir dinin milyarlar tarafından paylaşılması ve kutsal kitapların toptan gelmesi düşünülemez. Çünkü Pigmeler ile Çinliler arasındaki ortak nokta, ağızlarındaki diş sayısı kadardır. Bu yüzden her insan , kendini bekleyen bilgilere hayatı boyunca mutlaka bir kez ulaşır. İlk kitap ve ilk peygamberden, yeryüzündeki zihin sayısı kadar vardır. Bilgileri tanıyıp uygulamak, insan iradesine bağlıdır. Tanrısal bilgilerin insana ulaşımı, her yolla gerçekleşebilir. Çoğu, en akla gelmeyecek yollardır. Böyle olması normaldi, çünkü Tanrı, insan aklına gelmeyen her şeydir. Kişisel ve tanrısal olan bilgileri, bilinçli ya da bilinçsizce öğrenenler yeni insanlara dönüşürler, ancak diğerlerini son, biraz farklıdır. “ – sf 114

“ Ama Asil’in ne zaman neye değer vereceğini tahmin etmek olanaksızdı. Diğer insanlar gibi ilkeleri yoktu. Diğer insanlar gibi kişiliği yoktu. Diğer insanlar gibi tahmin edilebilir hayata sahip değildi. Hangi siyasi partiye oy vereceğinden, hangi yatırım yöntemine yöneleceğine kadar, her şeyini tahmin etmenin olanağı yoktu. Ne sabıkalı, ne meslek sahibi ne de insan. “ – sf 134

“ İnsanın, hiçliğin merkezinde, varlıktan ibaret kalmasıyla arasındaki en büyük engellerden biri, iyilik bilgisiydi. Bu bilgi ,insana atılmış en büyük kazıklardan biriydi. Umut ve umutsuzluk arasında gidip gelirken açlıktan ölmesine neden olacak kadar belalı bir bilgi.” – sf 148

-         Tanrı’nın Maymunu adlı kitabınızda Tanrı’nın tanrısızlığından söz ediyorsunuz. Bu fikri açabilir misiniz?

-         Allahsızlık, Allah’a mahsustur. İnsanın kaybetmekten korktuğu bir tanrısı, ancak Tanrı’nın tükenmeyen insanları vardır. Dolayısıyla sorgulanması gereken Tanrı’ya atfedilen niteliklerdir. Tanrı’nın varlığı yerine iyiliği ya da kötülüğü hakkında kuşkuya düşmek gerekir. Unutmamak gerekir ki Allah’ın dediğinin olduğu bir dünyada yaşıyor ve her saniye ölen bebeklere tanıklık ediyoruz. Üzerinde düşünülmesi gereken iki soru var: Birincisi: Günümüz dünyası kimin eseridir? İnsanın mı , Tanrının mı? İkincisi: İnsanlığın mutsuzluğu, kutsal bir gereklilik midir? Yanıtlarını düşünmeye cesaret etmek, insanın kendine doğru atacağı ilk adım olacaktır. - sf 150

“ Kaygan derili bir insan olarak hiçbir şey tarafından tutulamam. Tutulmam için üzerime, derimin kayganlığını yok eden kavramlar sürmeliyim. Bunların ilki de ailedir. Aileye bulanmış her insan, bir gün Devlet ve Tanrı’yla yaşamak zorunda kalır “ – sf 151

 “Aynı zihinde karşıt olan düşünceler birbirini yok eder ve ışığa dönüşürler

 “Zihin boşluğuna neden olabilecek karşıt düşünce çarpışmaları ,ancak üçüncü düşüncenin keşfiyle olasıdır. Ve Daima üçüncü düşünce vardır”

“Her şey ve herkes ışık yayar. Sonuç, nedenlerin  aydınlattığı noktada, nedense sonuçların aydınlattığı noktadadır. “

 “Her düşünce bir diğerini doygunlukları ve aralarından uzaklık ölçüsünde çeker,- Düşünceler mükemmel, ancak davranışlar kusurludur.”

  “ Düşünceler ışık hızında hareket eder”

  “ Zaman, var olan bütün etkenler ölçüsünde değişkendir”

  “Davranışa dönüşen düşünceler daima geçmişe aittir.”

  “Düşünceler,duyguların çekim alanlarına gidince bükülürler.”

 “Olasılıklar dünya kadardı. Ama dünya,en iyi olasılıktı. Milyarlarca olasılığın en iyisi.”

“Oluşum zamanıyla üzerindeki gazların birbiriyle etkileşim biçimi ve süresiyle ,en iyi olasılık.”

 “Ancak hayat asla basit değildi.Çünkü bazı durumlarda insan davranışını yönlendiren etkenlerin sayısı evrendeki yıldızlar kadar olabiliyordu.”

  “Yokavar  boyunca insan, sahip olduğu bütün bilgi, düşünce ve yeteneği yaratmak için harcamalıdır.”

“Tanrısal bilgilere göre hayat, insanın neyi bilmiyorsa onu öğrenmeye geldiği bir süreçti.”

“  Zihinsel ağırlığı ne olursa olsun her düşen beyin aynı hızda hızlanır.

“ Her insanın yokavarı ,bilgi ,yetenek ve düşüncelerinin düzeyine göre biçim değiştirir. Her insanın yokavarı’nın süresi farklıdır. Tek bir cümlede tamamlanabilecek olanlar da vardır, elli hayat boyunca yaratılanların yetmediği de.”

 “   İyilik, ilk öğretilendi. Ancak gerçek değildi. Yaratılması olanaksız eserler gibi, iyilik te bilinen boyutlar dahilinde var olmayacak kadar hayaliydi. Ancak bir yerlerde iyiliğin olduğuna inanan ve defalarca hayal kırıklığına uğramaktan mahvolmuş olan insanların yersiz çabaları, kendilerini tanımalarını engelliyordu.”

“   Savaşlar, ihanetler ve yalanlar insana aitti. Ve pişmanlık ya da komşunun hayatını eleştirmek, iyi olmaya yetmiyordu. Hiçbir şey iyi olmak için yeterli değildi. Çünkü dünya ve insan eti, iyilikten yoksundu.”

 “İnsanlık, çizginin diğer tarafındaydı. Ancak iyilik ve kötülüğü ayıran sınıra kadar yakındı ki, iyiliğin ne olduğunu biliyor, ancak hayata geçiremiyordu.”

 “Vicdan kelimesi ve duygusu ,sınıra yakın olmaktan kaynaklanan bir sahtelikti. İnsan, iyiliğe yakın olan bir kötüydü. Bu gerçeğin insan tarafından öğrenilmesinin zamanı gelmişti.”

“ İnsanlık, doğumundan itibaren dinlediği iyiliğin masal olduğuna tanıklık etmeli ve göz kapaklarına oturmuş cehaleti savurup uyanmalıydı.”

“İnsanlığın sonu, din ve devletin yaratıldığı gün gelmiştir”

“ Yer çekimi düşünce değildir. Ama Uçmak bir düşüncedir Uğruna ölenlerin gerçekleştirdikleri bir düşünce.”

“ İtme gücü ,çekim gücünden şiddetlidir.”

“ İnsanlık, sosyalleştiğinden beri ,iyilikten hayali bir mıknatıs yaratıp, tarafından çekilmeyi beklemiş, ancak çekim gücü, insanlığı bir araya getirmeye yetmemişti. Çünkü gerçek değildi. Çünkü insan hayatı, iyilik topraklarında geçmiyordu. Gerçek olan kötülüktü”

  “ İnsanlığın iyiliğe yönelmesinin tek yolu, kötülükten kaçması olacaktı.”

“ Ve Delilerin canı, diğer insanlarınkinden farklı yanardı.”

“İnsanlık teorisinde ,zararsızlık için ilk şart, bir meslek sahibi olmaktı.”

“Zararsızlığın ikinci şartı, para sahibi olmaktı.”

Cem Kurtuluş, 2011