Black Sabbath - Paranoid (1970)

1970’li yılların başı Heavy Metal’in altın çağı olmasa da, şeytani notaların Black Sabbath tarafından atıldığı bir çağdı. En azından dönemin medyası böyle söylüyordu Black Sabbath için. Şeytani notalar, korkutucu figür ve albüm kapakları, şeytani liriklerle birlikte Heavy metal kendini belli ediyordu . 1970’li yılların başında Geeze Butler ve Iommi öncülüğündeki Black Sabbath korkutucu müzikleri ve albüm kapağıyla gençleri korkutmayı fazlasıyla başarmıştı. Kendi isimlerini verdikleri " Black Sabbath" albümü dünyada başlı başına olay niteliği taşımıştı, bu albümden sonra aynı sene içinde “ Paranoid”  albümünü çıkardı  Black Sabbath üyeleri. Bu şarkıyla Sabbath daha da politikleşmiş bir hal alıyordu.

 Bu albüm her türlü içeriğe sahip bir albümdü. Gerek toplumsal sorunlar, gerek  albümün isminin  Paranoid olmasıyla her türlü içeriğe sahipti. Black Sabbath, sound olarak ise aynıydı. Ama Paranoid’den farklı sezgiler alıyorduk. Paranoyaklaşmış bir adamı anlatan Ozzy Osbourne bize bu duyguları yaşatmaktaydı. Bu albümü önemli Kılan tek şey ise Tony Iommi’nin eşsiz gitar tonlarıydı. Albümde anlatılan konular ise Metal müziğin bu olması gerektiğini savunuyordu. Vietnam savaşına albümde göndermeler olmuştu.  Çünkü bu savaş 1965’ten başlayarak 1973’e kadar sürmüştü. Bunun sonucunda bir sürü felaketi ve zararı beraberinde getirmişti.

Tony Iommi ise Black Sabbath’da ise  farklı konumdaydı. Bizzat grubun beyni, riffleri çıkaran kişi kendisiydi, kendisinin eşşiz riffleri ve gitar tonları  Ozzy’nin acılı haykırışları birleşince önümüze mükemmel bir portre çıkıyordu.   Black Sabbath yine Doom metali şarkı sözlerinde yansıtıyordu. Doom Metal dedik mi ,Black sabbath doom metal’in öncülerindendi. Çoğu doom metal grubu Black Sabbath’ın ilk dönemlerinden etkilenerek bunu kendi müziğine yansıtmıştı.  Candlemass ile Black Sabbath’ın ortak özelliği vardı. İkisi de Solitude denen bir şarkı yapmışlardı. Black Sabbath’a dönecek olursak; bu albüm Black Sabbath’ın ve Metal dünyasının en önemli albümlerinden biri olmakla birlikte Black sabbath’ın başarısını devam ettirdiği çalışması olma özelliğini taşıyordu.

Parça Listesi

1. Luke's Wall/War Pigs (7:55) *
2. Paranoid (2:47)
3. Planet Caravan (4:24)
4. Iron Man (5:53)
5. Electric Funeral (4:47)
6. Hand of Doom (7:07)
7. Rat Salad (2:29)
8. Fairies Wear Boots/Jack the Stripper (6:13) #

Önceki albümle karşılaştırıldığında şarkılar daha güçlü ve direktti ama doğaçlamaya imkan vermiyordu. Sözler yine karanlıktı ama. Yine savaştan, akıl hastalıklarından, uyuşturucu, bilim kurgu ve korkudan bahsediliyordu. Albüm bir nevi toplumsal bir yorumdu. Spin dergisi "Heavy Metal'i korkuları ve düşüşteki dünyayı anlatırken görüyorsunuz.." diyordu. Black Sabbath ilk albümdeki korkutucu imajdan sonra kendini toplumsal mevzulara el atmıştı. 

Albümün açılış şarkısı "War Pigs "    Vietnam savaşına ithafen yazılmıştı. Albümün adı İlk önce “ War Pigs “ olarak düşünülmüş, fakat kaydı yapan şirket tarafından Vietnam Savaşı hassasiyeti sebebiyle adı değiştirilerek "Paranoid" de karar kılınmıştır. Heavy metal tarihinin savaş karşıtı olan en önemli parçalarından biri Black Sabbath tarafından yazılmıştır. .Savaş Domuzları anlamına gelen “ War Pigs “ yazılmadan önce Cadı Bayramı anlamına gelen  “Walpurgis” diye düşünülüyor şarkı daha sonrasında  anti savaş temasına çevriliyor. 

Savaşan domuzlar ya da Savaş Domuzları  diye iması olan kelimeler Patronlar tarafından zorla eziyet gören gençlere mesaj gönderiyordu Black Sabbath üyeleri. Birmingam gibi işçi kesimin sanayi bölgesinden gelmenin izlerini taşıyorlardı.  Her şey bununla da sınırlı değildi. Vietnam savaşına dair sözlerini sıralıyordu. Bir sınıfsal kavganın ortasında insanları savaşa yollayanlara,savaşmayı emredenler ve bu savaşmanın sonunda sadece zafer çığlığını emreden politikacılara ağır şekilde sesleniyordu " War Pigs " ile Black Sabbath. Sözünü  "Politikacılar saklarlar kendilerini, onlar sadece savaşı başlattılar "   sözleriyle dile getiriyordu.

Vietnam savaşı sırasında İngiltere’ye gelen Amerikan askerleri savaş sonrasında ülkelerine dönerken beraberinde getirdikleri bir çok blues ve rock’n roll albümlerini İngiltere’de bırakmıştı. İngiltere’de bu albümleri dinleyen bir kuşak büyüyordu. Vietnam savaşıyla her şey açığa kavuşmuştu .Vietnam savaşı Hem ABD Hem de Avrupa’daki İlişkileri gerginleştirmişti. Hem de Sovyetlerin güçlenmesine neden olmuştu. Vietnam savaşı, ABD’da gençliğin bir bölümünün komünler halinde uyuşturucuyla iç içe yaşamasına neden oldu. Hippilik bir yaşam felsefesi haline gelmişti. Sloganları ise Savaşma Seviş idi. Bu felsefenin getirdiği savaş karşıtı düşünce 1969′da Woodstock festivalinin yapılmasını sağladı.

Buradaki Milyonların amacı Savaş’a karşı seslerini duyurabilmekti. Oradaki tüm insanlar Barış için toplanmıştı. Barışın tek çıkar yol olduğunu düşünüyorlardı, Amaçları ise bunu bütün dünyaya yaymaktı. Bu bir Hippi hareketiydi. Amerikan Hükümetini reddetmiş, Anarşizm’i istememiş ,zorunlu askerliğe hayır demişlerdi. Festivalin amacındaki gerçekler buydu, ordaki bütün insanlar barış, sevgi, savaşların bitmesi için orada toplanmıştı.

Bu şarkıda Rock müziğin geniş yelpazesi olarak anlatılmıştı. 1960’lı yıllara kadar Rock müzik savaşlara sanıldığı kadar protest bir tavır sergilememiştir. Aksine devlet politikaları bazı müzisyenler tarafından destek bile görmüştür. Hatta Kral diye tabir ettiğimiz Elvis Presley bile Askerlik görevine çağrıldığında bunu memnuniyetle kabul etmiştir. Ama Elvis Presley’e Rock müzisyenlerinden tepki çoğalmıştı. Hatta The Beatles grubundan John Lennon “ Elvis askere gittiği gün ölmüştü’’ diyerek öfkesini dile getirmişti.

Ozzy Osbourne’un efsane performans sergilediği, kadınından ayrılan ve paranoklaşan bir adamın portresini çizmiştir " Paranoid"   Aklını kaybetmenin eşiğine gelen bir adamı çiziyor Black Sabbath. Paranoya’nın yunanca anlamının "delilik" anlamına geliyor.  Ozzy şarkının nasıl ortaya çıktığını, nasıl yazıldığını şöyle anlatıyor;

 " Prodüktör  Roger Bain albümü bitirmek icin 3 - 4 dakikalık bir şey lere ihtiyacı olduğunu söyledi. Tony o an aklına gelen riffi caldı, ben melodiyi yarattım, geezer' da sözleri yazdı. 10 dakika sonra şarkı hazırdı. şarkı bittiğinde ne isim vereceğimiz hakkında hiç fikrimiz yoktu.  geezer "paranoid" in ne anlama geldiğini dahi bilmiyordu, ama insanlar sürekli ona takılırken Paranoid derlerdi. o da Paranoid olsun dedi. ve ismi de Paranoid oldu" 

Pantera’nın coverladığı Black Sabbath şarkısı olmakla birlikte bu şarkının bazı çevrelerce Pantera’nın daha iyi yorumladığı söylenir.  " Planet Caravan "  bizi özellikle Metal’in dışına iter, 60’lardaki Rock’a yönlendirir ,Blues’dan da beslenir.  Ayrıyetten ezgileriyle eski saykodelik gruplara selam çakıyor.  Şarkı insana boşluktaymış gibi bir his vermesinin ötesine geçiyor.  Black Sabbath bu şarkılarda bizi evren basamaklarına ulaştırıyor.  Evren, Mars, Galaksi gezegenler, Yıldızlar ve gökyüzünden de bahsedilir. Oralara ulaşamayan bir insanı anlatır.  Şarkıda asıl anlatılmak istenen verilmesi gereken mesaj ise bu koca evrende bu yaşadığımız gezegende sonu bilinmeyen bir yolculuk içindeyiz diye his veriyor. Çünkü yaşadığımız evren bir sonsuz yaşadığımız hayat ise bir yolculuktur.

Bilim kurgu dünyasına " Iron Man" ile ulaşır albüm. Zaman yolculuğuna çıkan bir adamın demir adama dönüştüğünü resmeder.  Kıyameti insanları yok ede ede kendisi yaratır hikayede. Böyle bir paradoks üzerine kurulu olmasının yanında, şarkıdan yıllar sonra konunun üzerine sinemaya uyarlanmıştır. Şarkının sözleri filme uyarlanmıştır.  Filmlerde ve televizyonlarda seslendirilmesiyle ünlüdür ‘ Iron Man’  Butler ve Iommi fazlasıyla üstüne düşeni yapar.

Savaş domuzlarıyla (War Pigs) savaş karşıtı mevzuya giren Black Sabbath  bunun yanında Electric Funeral l'a toplumsal mevzuya devam ettiğini kanıtlıyor. Şarkı nükleer savaşla ilgili ayrıca temaları War Pigs şarkısıyla aynı içeriği taşıyor. Radyasyonla ilgili dünyaya verdiği zarar şu sözlerle anlatılır şarkıda. “  Radyasyon dünyayı bitiriyor, insanlık kurbanları öfkeleniyor’’ Hand Of Doom'  da   Back Sabbath’ ın neden ilk Doom Metal grubu olarak kabul edildiğinin kanıtı olabilecek bir parça niteliğini taşır.  Bill Ward'ın davulculuk dersi verdiği " Rat Salad"  bir kaptan gibi sahneye çıkıyor, gitarlar ne kadar etkili olsa da şarkının hakimi Bill Ward'da vücut buluyor.  Butler ve Iommi öncülüğünde " Fairies Wear Boots "    masallardaki gibi hikayesini anlatmaya devam eder. Iommi'nin gitarda yarattığı sihirbazlık karşısında Butler de kendisine takviyeye geliyor. Tam bir ekip işi olduğunu ve finale uygun kapanış yaptıklarını  gösteriyorlar. 

1970 yılında iki albümle dönen Black Sabbath ilk albümünü insanların sinemaya korkmak için gittiğinden dem vurup biraz da kendilerini dinleyip korkmalarını istediği için yapmıştı. Aynı yıl içinde çıkardığı " Paranoid " albümü Vietnam savaşından tutun,toplumsal konulara eğilmesiyle; bilim kurgudan insanın iç yolculuğuna kadar pek çok konuda sözünü söylüyordu; belki ilk albüm kadar etkili olmuyordu ama savaşın babalarına mesajını vermeyi ihmal etmiyordu. 

Albüm Hakkında Bazı Notlar:

Albüm hakkında bazı notlar da şöyle ortaya çıkıyor. En çok bilinen ve en büyük yükselişi yaptıkları albümlerden biri Paranoid’di.  Black Sabbath ismi ile özdeşleşmiş, "Iron Man" (Demir adam) ve "War Pigs" (Savaşan Domuzlar) bu albümde yerini almıştır.

1970 yılının Eylül ayında İngiltere'de piyasaya çıkan albüm, listelere ilk sıralara kısa süre içinde tırmandı. Yapımcılar "Paranoid" şarkısını albümün lokomotifi olarak değerlendirdiler.   Vietnam Savaşı'nı eleştiren, hem görece yavaş bir şarkı olan War Pigs'in albüm ismi olmasına karşı çıktılar. Fakat albüm kapağı ise değişmedi; kasklı, elinde kılıçlı koşan adam resmi olan kapak, Paranoid'in kapağı olarak kaldı.

Paranoid şarkısı, tekrar birleşen orjinal kadronun, son dönemlerindeki konserlerinde çalındığı son şarkıdır. Albümde Electric Funeral, War Pigs gibi sosyal içerikli şarkıların yanında sözsüz, Rat Salad ve melodi yoğunluğu bulunan Planet Caravan ve zengin ve çok ritimli Hand of Doom, Fairies Wear Boots gibi şarkılar bulunuyor.

Kuzey Amerika Billboard listelerinde 12. sıraya, İngiltere listelerinde ise 1. sıraya kadar çıktı. Pop 45likler, listesinde ise, Iron Man ve Paranoid sırayla 52. ve 63. sıraya kadar çıktı. Paranoid ise tek başına 45lik olarak İngiltere'de 4. sıraya çıktı. 2003 yılında Rolling Stone dergisi, albümü en iyi albümler listesine 500 albüm arasında 130. sıraya koydu. Iron Man şarkısı, VH1 televizyon kanalı tarafından en iyi 40 metal şarkısı klasmanında birinci gösterildi. 2006 yılında Guitar World dergisi, en iyi 100 gitar albümü sıralamasında 6. sırada buldu.

" Megadeth, Nativity in Black- Black Sabbath'a saygı- albümünde Paranoid şarkısını tekrar yorumladı. Ayrıca grup performanslarına bu şarkıyı dahil etti.Planet Caravan", Pantera tarafından 1994 yılında Far Beyond Driven albümüne dahil edildi. Faith No More, "War Pigs"'i 1989 yılında The Real Thing adlı albüme dahil etti. Iron Man" The Cardigans taradından ilk albümleri First Band on the Moon'da tekrar yorumlandı. NOFX'in de "Iron Man" yorumu bulunuyor."

Kadro:

# Tony Iommi - Lead Guitar & Keyboards
# Geezer Butler - Bass
# Ozzy Osbourne - Vocals
# Bill Ward - Drums

Diğer emeği geçenler

# Roger Bain - Producer (for Tony Hall Enterprises)
# Tony Allom & Brian Humphries - Engineers
# Recorded at Regent Sound & Island Studios

Web Site: http://www.black-sabbath.com/

Cem Kurtuluş, 2008