Canım Kardeşim (1973)

1970’li yıllar Türk Sinemasında kategoriye ayıracak olursak her türlü kategorize edilecek bir dönemden bahsedebiliriz.  Bu dönemin önemli isimlerinden ve yönetmenlerinden Ertem Eğilmez, Türk sinemasında çığır açmış bir yönetmendir.  Bunu belirtmeye gerek var mı bilmiyorum ama yine de Türk Sineması tarihinde ayrı olduğunu sinemayı takip edenler için bilinen bir gerçektir.  Kendisi bir röportajında “ Ben aslında sinemacı değil yapımcı olacaktım”  sözü ile  her şeyi açıklıyor. Gülmece türünde harikalar yaratan, Hababam sınıfını sinemalaştıran,  ve birçok efsanevi filmde imzası olan bir yönetmen için bunlar hafif tabirler bile  sayılabilir.

O dönemler Ertem Eğilmez ekolü, dönemin ayrı mevzularındandı. Yıl 1973 Ertem Eğilmez sıra dışı bir filme imza atar. Ama öncesinde genellikle güldürü adı altında filmler sunmaktadır halka. Ama bunun içinde tarihi filmlerde yer almaktadır, bunlardan biri dönemin meşhur filmlerinden biri “ Tarkan –Altın Madalyon” filmidir, sonrasında  bir gün Tarık Akanla konuşurken; mevzu ödül kısmına gelince; Ertem Eğilmez, Tarık Akan’a dönüp “*Bir film çekeceğim. Öyle bir film olacak ki birçok ödül kazanacak. Sen de başrolünde olacaksın. Bir daha da o tarzda film çekmeyeceğim. Sırf sana ödül alabileceğimi göstermek için o filmi çekeceğim”  cevabını verir. Bu Filmin ismi “ Canım Kardeşim “ olur.  O dönem film ; “ Nihayet sahteliklerden, kalıp durum ve kişilerden, soyutlamalardan arınmış, iddiasız, içten, sıcak, temiz bir film çalışması. Severek, yaşayarak, duyarak, zorlamadan ve zorlanmadan anlatılan bir yaşam kesiti. Gecekondu sakinlerinden iki genç arkadaşın günlük işleri...” sözleriyle değerlendirilir.

Filmin ilk bölümü   bir abinin yakın bir dostu ile aylak şekilde dolaştığı hayata tanıklık ediyoruz. Bu hikaye,  küçük kahraman’ın hayatı üzerinden ilerliyor, bir de ailede kendini içkiye vermiş baba figürünün eklenmesiyle konu hafiften kendini belli eder. Baba figürü seyirciye pek gösterilmese de; çocuklarından şikayetçi, geceleri eve geç gelen babanın hüznünü yansıtır bize.  Televizyon olmayan bir evden yaşantılar sunar bize “ Canım Kardeşim”    İlk başta haylazlık ve aylaklık peşinde koşan iki dost gibi görünse de; filmin ilerleyen zamanlarında bir abinin yakın  dostuyla el ele verdiği bir dayanışmaya tanıklık ediyoruz. Yoksulluk,hüzünün sahici bulvarlarında yüzmüş oluyoruz.  Kahraman’ın masum hayatı, abilerinin kardeşi uğruna son arzularını yerine getirme isteğinde film sahici bir kimliğe bürünüyor. Seyircinin bu tablo karşısında tek cevabı “ Ah be kahraman oluyor “   Dramın köklü hali vücut bulmuş oluyor bu hikayede. Üşüdükleri bir anda “ koynuna gireyim be abi “ sözü kadar derin oluyor.  Filmin finaline doğru burukluk,hüzün, ve yoksulluk perdesinde her şey bütünleşmiş oluyor.

Oyunculuklara gelecek olursak;  Adile Naşit, Tarık Akan, Halit Akçatepe başı çeken oyuncular oluyor, bunların yanında  “ Kahraman “ karakterine can veren Kahraman Kıral öylesine masumiyetin ve hüznün doruklarına çıkıyor ki en az yetişkinlik döneminde oynayan Tarık Akan ve Halit Akçatepe isimleri kadar başarılı oluyor.  Bunların yanında  “ Kancı Mehmet “ lakabıyla başroldeki oyuncular kadar gözükmese de Metin Akpınar,  “ Yolcu “ karakterini oynayan Kemal Sunal’a ve Tuvalet sahnesinde gözüken İhsan Yüce’ye   ufak bir rol açılmış.  Ayrıca Tarık Akan’a “ Cüneyt Türel “ seslendirmesi, Halit Akçatepe’ye  “ Pekcan Koçar “   Kahraman Kıral’a  Nilgün Kasapbaşoğlu  seslendirmesi başarılı olmuş.

Sonuç olarak;  1970’li yıllarda gerek absürd film kuşağı, gerek fantastik sinemanın dışında sıra dışı bir film olan Sadık Sendil’in senaryosunu yazdığı, Ertem Eğilmez’in yönettiği  “ Canım Kardeşim”   çaresizlik, yoksulluk perdesinde burukluk adına 1970’lerin dram yönünü yansıtan sıra dışı filmlerden biri olmuştur, böyle bir film ancak bu topraklarda çekilebilirdi.

Filmi İzlerken Altını Çizdiklerim:

“ üşüyorum be abi

Montunu giy

Koynuna gireyim be abi”

 kahraman: bana bak, sana bir şey söyliyim mi?

moa: söyle

kahraman: kimseye söylemek yok ama!

moa: iyi ya söylemem.

kahraman: yemin et bakiyim.

moa: valla billa söylemem.

kahraman: ben ölücekmişim.

moa: ne var oğlum bunda yemin ettiricek?

kahraman: hiiiiç..ama abimle halit abim "duydun mu?" diye bağırdılar akşam bana. ben de korkudan "duymadım" dedim.

moa: sen sahiden ölürsen bilyalar nolucak?

kahraman: ne biliyim ben.

moa: bana versene?

kahraman: iyi ya, ölünce abimden alırsın.

moa: yaşa ulan! “

Filmin Adı: Canım Kardeşim

Yönetmen: Ertem Eğilmez

Yazan/ Senarist:  Sadık Sendil

Filmin Yayınlandığı Tarih: 1973

Oyuncular: Tarık Akan, Halit Akçatepe, Kemal Sunal, Metin Akpınar, Adile Naşit, Necdet Yakın, İhsan Yüce

Cem Kurtuluş,2013