İran Sineması: Circumstance (2011)

İran filmlerinde genellikle İran rejimiyle alakalı sorgulamalar yer alır, bu filmler bir süre sonra yasaklatılır. Çünkü onlara göre gerçekleri gösteren yapıtlar pek değer bulmaz. İran Sinemasıyla pek alakam olmasa da üniversite birinci sınıfta her Üniversite’de izletilen “ Persepolis”  sinema filmi/ animasyonu izletilmişti. Bu film  İran İslam devrimiyle değişen hayatları anlatıyordu. Bu hayatlara girmeden önce İran rejimi konusuna değinmek gerekir.

İran için her şey 1979 yılından sonra değişti. 1979 öncesi Modern İran, bir anda başörtülü, peçeli, okulların medreselere çevrildiği bir İran Haline geldi.  İran toplumunu baştan aşağı değiştiren İran İslam Devrimi 20.yüzyılın en önemli dönüm noktalarından biri oldu. İran İslam Devrimi Öncesi Ve Sonrası olarak ayırırsak İran’ı her şey daha anlaşılır olacaktır.

“Circumstance  “ Baskıcı, otoriter rejimin hakim olduğu, yaşam standartlarının berbat olduğu, kadınların özgürlüklerinin yok sayıldığı, çarpıcı, muhalif, içerik olarak İran’daki olayları gerçekçi bir dille anlatan kendini istediği gibi ifade edemeyenlerin hikayesini sunuyor seyirciye.  Atife ve Şirin’in kendi cinselliklerini keşfettiği süreci anlatan film, bir süre sonra kafasını İran İslam Devrimine çeviriyor.  İlk yarım saatte İran’ın gece hayatını konu alıyor, sonrasında filmin mevzusu farklı yöne kayıyor.

Ailenin baskıcı, otoriter olmaması, ailede sadece abinin otoriter ve kendini namaz kılıyor diye temiz sanması gibi temalar filmin konusunu belirleyici kılıyor. İki genç kız  gittikleri yerde kendi cinselliklerini yaşıyor, kulüplerde eğleniyor, sarhoş oluyorlar. Bir müddet sonra bu genç kızlar İran İslam Devrimine benzeyen bir yasayla cezalandırılıyor, kendilerinin hayatı cehenneme dönüşüyor.

Burada yönetmen İran İslam Devrimine yerinde bir eleştiri getiriyor.  Baba Ve abinin denize girdiği, kızların denize girememesi sahneleri   gözümüzün içine sokuluyor, bu da İran’da uygulanan şeriat yasalarına göre uygulanıyor. Kimin denize gireceğine, kimin nasıl yaşayacağına yasalar karar veriyor.  Eşcinsel film kategorisine girse de film, içinde sadece eşcinselliğe dair mesajları barındırmıyor, özgürlüğün kısıtlandığı ülkelerde sadece erkek haklarının bulunduğunu gözler önüne seriyor.  Bunları ailenin erkek çocuğu Mehran karakteri üzerinden bariz görebiliyoruz.

Mehran filmin aynı zamanda aykırı karakteri olarak karşımıza çıkıyor. Namaz kılan, batı müziğine yakın olduğu zamanlardan farklı bir çizgide yaşayan, kendini İslam’a adamış ve  sadece namaz kılarak temiz olacağını düşünen bir karakterde.  Başörtüsü bir şekilde taksiye binen kızın , taksici’nin kızın ayaklarına,bacaklarına dokunarak zevke gelmesi sahnesi gözden kaçmaması gerekir. Filmin ilerleyen zamanlarında birbirini seven iki eşcinsel genç kızın, aynı evde kaldıkları abisinin Şirin denen genç kızla evliliğine tanıklık ediyoruz.  Bu süreç çarpıcı şekilde anlatılıyor seyirciye.

Sonuç olarak “ Circumstance “ baskıcı, otoriter İran İslam Devrimi’nin hüküm sürdüğü zamanlara gönderme yaparken, Eşcinsel haklarına da değinmeden geçmiyor. Özgürlüklerin sadece erkeklere tanındığı, kendini istediği gibi ifade edemeyenlerin hikayesini sunuyor seyirciye.

Film: Circumstance (2011)

Ülke:  Fransa,ABD,İran

IMDB Puanı: 6.0/10
Tür: Dram
Yönetmen: Maryam Keshavarz
Oyuncular: Sarah Kazemy,
Nikohl Boosheri, Reza Safai
Müzik: Gingger Shankar
Süre: 1 saat 47dk